Τα tantrums, δηλαδή τα έντονα συναισθηματικά ξεσπάσματα θυμού, είναι ένα συχνό και φυσιολογικό φαινόμενο στην προσχολική ηλικία. Συνήθως εκδηλώνονται με κλάματα, φωνές, χτυπήματα, ή και πτώσεις στο έδαφος. Παρότι συχνά είναι δύσκολο να τα διαχειριστούν οι γονείς, τα tantrums αποτελούν μια αναπτυξιακή φάση, κατά την οποία το παιδί δοκιμάζει τα όριά του, εκφράζει συναισθήματα που δεν μπορεί ακόμα να κατανοήσει ή να εκφράσει λεκτικά και διεκδικεί ανεξαρτησία.
Γιατί συμβαίνουν τα tantrums;
- Ανεπαρκής λεκτική έκφραση: Το παιδί δεν μπορεί να εκφράσει με λόγια τι αισθάνεται ή τι θέλει.
- Αδυναμία διαχείρισης έντονων συναισθημάτων: Θυμός, απογοήτευση, πείνα ή υπερδιέγερση μπορεί να οδηγήσουν σε έκρηξη.
- Αίσθημα απώλειας ελέγχου: Όταν δεν μπορεί να έχει αυτό που θέλει ή όταν νιώθει περιορισμένο.
- Αναζήτηση προσοχής ή αντίδραση σε όρια που δεν αποδέχεται εύκολα.
Τι να θυμούνται οι γονείς:
- Τα tantrums δεν είναι ένδειξη “κακής” συμπεριφοράς ή αποτυχίας της ανατροφής. Είναι αναμενόμενα στην ηλικία 1,5 – 5 ετών.
- Ο εγκέφαλος του μικρού παιδιού δεν έχει ακόμα αναπτύξει πλήρως τις περιοχές που σχετίζονται με τον έλεγχο των συναισθημάτων.
- Το παιδί δεν “χειραγωγεί” – αντιδρά με τον μοναδικό τρόπο που ξέρει στην παρούσα φάση.
Πώς μπορούν οι γονείς να αντιμετωπίσουν τα tantrums αποτελεσματικά;
Διατηρήστε την ψυχραιμία σας
Η ήρεμη στάση του γονιού βοηθά στη ρύθμιση του παιδικού συναισθήματος. Αν φωνάξετε ή θυμώσετε, το επεισόδιο πιθανότατα θα ενταθεί.
Δώστε χώρο – αλλά με όρια
Ανάλογα με την περίπτωση, μπορείτε να αφήσετε λίγο χρόνο στο παιδί να ηρεμήσει χωρίς πίεση, δείχνοντάς του ταυτόχρονα ότι είστε παρόντες.
Ονομάστε το συναίσθημα
Πείτε με λόγια αυτό που πιθανόν αισθάνεται:
«Καταλαβαίνω ότι είσαι θυμωμένος γιατί δεν σου πήραμε το παιχνίδι.»
Αυτό βοηθά το παιδί να αρχίσει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του.
Μην υποκύπτετε για να “σταματήσει” το tantrum
Αν ενδώσετε, το παιδί θα μάθει ότι με τον θυμό του παίρνει αυτό που θέλει. Μείνετε σταθεροί αλλά υποστηρικτικοί.
Χρησιμοποιήστε την πρόληψη
Τηρείτε σταθερές ρουτίνες για ύπνο, φαγητό και ξεκούραση.
Προειδοποιείτε για επικείμενες αλλαγές (π.χ. “Σε 5 λεπτά θα μαζέψουμε τα παιχνίδια”).Δώστε επιλογές (π.χ. “Θες το μπλε ή το κόκκινο μπλουζάκι;”).
Συζητήστε αφού ηρεμήσει
Μόνο όταν το παιδί είναι ήρεμο μπορείτε να κάνετε μικρές, απλές συζητήσεις για το τι συνέβη, ώστε να ενισχυθεί η αυτογνωσία του.
Το tantrum είναι ευκαιρία μάθησης
Με την κατάλληλη στάση, κάθε ξέσπασμα γίνεται μια ευκαιρία για το παιδί να μάθει πώς να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του. Το πιο σημαντικό είναι να νιώθει ότι ο γονιός το αγαπά και το αποδέχεται ακόμα και όταν “δυσκολεύεται”.